Hier komen de NAW-gegevens formulieren
Prikkelen van opruimeiwitten om hart- en herseninfarcten te voorkomen
Dr. Amanda Foks, biofarmaceut aan de Universiteit van Leiden, onderzoekt met een Dekkerbeurs hoe verergering van slagaderverkalking is te voorkomen of terug te dringen. Zij wil dit bereiken door het stimuleren van bepaalde opruimeiwitten. Haar hoop is dat hierdoor nieuwe medicijnen tegen hart- en herseninfarcten ontwikkeld kunnen worden.
Van een onschuldig begin naar langzaam erger
Slagaderverkalking begint vaak onschuldig. Kleine cholesteroldeeltjes kruipen in de wand van een bloedvat. Daar komen ontstekingscellen op af die de cholesteroldeeltjes opeten. Als de ontstekingscellen daarna doodgaan, ruimt het lichaam ze netjes op. Een speciale ‘schoonmaakploeg’ houdt de bloedvaten zo gezond. De ontsteking neemt af en de slagaderverkalking verergert niet.
“Maar als slagaderverkalking langer duurt, werkt dit opruimsysteem niet meer”, licht Amanda Foks toe. De dode ontstekingscellen, volgevreten met cholesterol, blijven in de vaatwand zitten. Als een magneet trekt de vaatwand nog meer ontstekingscellen aan. De ontstoken vaatwand wordt dikker en dikker: de groeiende plaque vernauwt de slagader steeds meer.
Uiteindelijk vallen de dode ontstekingscellen uit elkaar en veel schadelijke stoffen en losse cholesteroldeeltjes blijven achter in de plaque. Dit verzwakt de plaque zodanig, dat hij gemakkelijk openscheurt. Als dat gebeurt vormt er zich ook nog een bloedprop op de opengebarsten plaque en het bloedvat is afgesloten. Zo ontstaan de meeste hart- en herseninfarcten.
> Meer over slagaderverkalking
Opruimeiwitten prikkelen
“Het proces van slagaderverkalking ontspoort volledig door al die ontstekingen”, legt Amanda uit. “Daarom wil ik onderzoeken óf en hoe we dat kunnen keren”. Bepaalde eiwitten kunnen de ‘eet-mij’-signalen van stervende ontstekingscellen herkennen en ze helpen opruimen. “We hebben ontdekt dat slagaderverkalking sterk verergert, als deze opruimeiwitten hun werk niet meer doen. Ik ga daarom bestuderen of we dit kunnen voorkomen, door deze eiwitten juist te stimuleren. Ik hoop dat we het opruimsysteem in slagaderverkalking aan het werk kunnen zetten.”
Nieuwe medicijnen
“Bij veel mensen met ernstige slagaderverkalking in hun bloedvaten kunnen we niet goed voorkomen dat zij een hart- of herseninfarct krijgen”, vertelt dr. Amanda Foks. “Bij deze mensen zou je het proces van slagaderverkalking juist willen stoppen of terugdringen, maar dat kunnen we nog niet.”
Als het zo lukt om plaques ongevaarlijker te maken en misschien zelfs te laten slinken, wil Amanda Foks medicijnen ontwikkelen die deze opruimeiwitten kunnen activeren. Medicijnen, die mogelijk hart- en herseninfarcten écht kunnen voorkomen.
Prof. dr. Jaap Kappelle, neuroloog en hoogleraar Neurologie
“Dankzij enorme stappen in de wetenschap herstellen steeds meer patiënten na een beroerte.”
Lees het verhaalDekkerbeurs Hartstichting
Een Dekkerbeurs biedt jonge, talentvolle onderzoekers de kans zich verder te ontwikkelen als hart- en vaatonderzoeker. Amanda Foks kreeg in 2016 de Dekkerbeurs Junior Postdoc. De beurs omvat ruim € 230.000 waarmee zij 3 jaar onderzoek kan doen.
Veel onderzoek naar slagaderverkalking
Slagaderverkalking is de oorzaak van veel hart- en vaatziekten. De Hartstichting steekt daarom veel geld in nieuw onderzoek om slagaderverkalking eerder op te sporen en behandelen.
Stel je vraag aan onze voorlichters
- Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
- Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 - 13.00 uur)
We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag
