Hier komen de NAW-gegevens formulieren
“Artsen moeten bepaalde vrouwen eerder op het netvlies krijgen”
“Artsen moeten bepaalde vrouwen eerder op het netvlies krijgen”
Dr. Yolande Appelman is interventiecardioloog. Zij beseft dagelijks dat er betere technieken nodig zijn om vrouwen te behandelen.
"Als interventiecardioloog dotter ik veel mensen. Zo kunnen we vernauwingen in kransslagaders verwijden en hartklachten verhelpen door een stent te plaatsen. Voordat we iemand dotteren zoeken we tijdens een hartkatheterisatie naar vernauwingen in de grote kransslagaders van het hart die de klachten, zoals pijn op de borst, kunnen veroorzaken. Het komt echter regelmatig voor dat we geen ernstige vernauwingen zien, terwijl de patiënt toch duidelijk hartklachten heeft. Deze mensen kunnen we niet dotteren."
Vaker bij vrouwen
Mij viel op dat ik dit probleem – wél klachten, geen ernstige vernauwingen – vaker zag bij vrouwen. Zo begon mijn interesse voor hart- en vaatziekten bij vrouwen. Cijfers laten zien dat zelfs 70% van deze groep vrouw is in de leeftijd van 40 tot 60 jaar. Regelmatig zie ik deze vrouwen weer terug op het spreekuur, niet zelden met nog ergere hartklachten."
Problemen in de kleine vaatjes
"Inmiddels weten we dat hartproblemen ook kunnen ontstaan als de allerkleinste bloedvaten in het hart, de zogenaamde microvaten, niet goed werken. Zij voorzien uiteindelijk het overgrote deel (90%) van het hartweefsel van zuurstof. Dat hartklachten niet altijd aan problemen in de grotere kransslagaders hoeven te liggen is dus eigenlijk heel logisch."
"Lange tijd hebben we alleen maar naar die 10% gekeken en zijn de tot nu toe ontwikkelde technieken en behandelingen vooral daarop gericht. We missen dus nog veel. We hebben behoefte aan andere tests en scans om aandoeningen in de kleinste bloedvaten vast te kunnen stellen."
Samenhang met hartfalen
"Onderzoek naar wat er mis kan gaan in de microvaten is heel hard nodig. Problemen in deze vaten hangen waarschijnlijk ook samen met een vorm van hartfalen, die vaker voorkomt bij vrouwen. Hierbij knijpt het hart nog wel normaal, maar het hart ontspant zich niet goed (het hart is stijver) en kan zich daardoor niet goed vullen met bloed."
"Als we beter weten welke processen zich afspelen in deze microvaten, kunnen we ziekten die hiermee samenhangen veel beter opsporen en behandelen. Dit is vooral van belang voor vrouwen want vrouwen hebben sowieso kleinere bloedvaten dan mannen, maar ze hebben ook meer microvaten in hun lichaam dan mannen. In VUmc doen we hier dan ook onderzoek naar."
Andere klachten
"Vrouwen hebben, zeker bij het hartinfarct, vaker een ander klachtenpatroon dan mannen. Ze melden eerder vage klachten zoals vermoeidheid, benauwdheid en kortademigheid. Mannen hebben het eerder over pijn op de borst."
"Vrouwen communiceren ook anders dan mannen en ze zijn ook sneller geneigd hun klachten af te zwakken: ach, ik heb het gewoon te druk gehad. Dat maakt het voor artsen niet altijd eenvoudig om te achterhalen wat er precies aan de hand is."
Vrouwspecifieke risicofactoren
"Ook bij de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn er man-vrouwverschillen. Roken op jonge leeftijd is voor vrouwen extra schadelijk. En bepaalde risicofactoren zijn specifiek voor vrouwen. Heeft een vrouw tijdens de zwangerschap een hoge bloeddruk of diabetes gehad? Dan loopt ze later meer kans op hart- en vaatziekten. Na de overgang stijgt het risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen. Het lichaam maakt minder vrouwelijke hormonen aan. De vetverdeling in het lichaam verandert."
"Maar het tijdstip waarop je in de overgang komt speelt ook mee. Hoe jonger een vrouw in de overgang komt, hoe groter haar kans op hart- en vaatziekten. Onderzoek naar dit soort factoren moet uiteindelijk leiden tot risicotabellen waarmee we de kans op hart- of vaatziekten bij vrouwen veel beter kunnen inschatten."
Know your numbers
"Het is belangrijk dat we als artsen bepaalde vrouwen eerder op het netvlies hebben. Maar vrouwen moeten zelf ook alert zijn op hun risico op hart- en vaatziekten. Voor iedere vrouw, en zeker in en na de overgang, zou sowieso standaard moeten gelden: 'know your numbers'. Weet bijvoorbeeld hoe hoog je bloeddruk is, je cholesterolgehalte, je suikergehalte, en laat het jaarlijks controleren. Het is belangrijk om je hier meer van bewust te zijn. Met een gezonde leefstijl kan je al zoveel mogelijk proberen te voorkomen dat je hart- en vaatziekten krijgt."
Onderzoek vrouwenhart
"Ik ben blij dat de Hartstichting zich inzet voor hart- en vaatziekten bij vrouwen en investeert in onderzoek daarnaar. Ze komt daarmee tegemoet aan een duidelijke wens in onze samenleving. Vrouwen verdienen deze inhaalslag. Help mee en geef voor onderzoek naar het vrouwenhart."
