Uit de onderzoeken blijkt dat de vaccins effectief werken tegen de eerder rondgaande virusvarianten.

In het algemeen is van vaccins bekend dat na verloop van tijd de bescherming wat afneemt, dat geldt dus ook voor de coronavaccins. Daarnaast blijkt dat de eerdere vaccinaties minder goed beschermen tegen de nieuwe omikron-variant. Volgens eerste onderzoekresultaten uit Engeland helpt een boosterprik wel de bescherming weer op peil te brengen.

Er zijn aanwijzingen dat de effectiviteit van de vaccins afneemt. Dit is deels een normaal en bekend verschijnsel bij vaccinatie, zeker bij ouderen. Maar helaas blijkt dat de eerdere vaccinaties ook minder goed beschermen tegen de omikron-variant. Een boosterprik helpt de bescherming wel weer op peil te brengen. Wie kort geleden een boostervaccinatie heeft gehad, heeft een kleinere kans om besmet te raken en de omikron-variant over te dragen.

Wie komt in aanmerking voor een boosterprik?

Iedereen van 12 jaar en ouder komt in aanmerking voor een eerste boosterprik. Daarnaast kunnen mensen van 70 jaar en ouder, bewoners van verpleeghuizen, mensen met een sterk verminderde weerstand en mensen met het Downsyndroom een tweede boosterprik of herhaalprik halen. Meer informatie vind je op rijksoverheid.nl.

Net zoals bij andere vaccins kun je ook bijwerkingen krijgen na coronavaccinatie. Dat komt omdat het vaccin je afweersysteem aan het werk zet. Meestal zijn de bijwerkingen na 1 tot 3 dagen weer over. De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• pijn op de prikplaats
• niet lekker voelen 
• ​hoofdpijn
• vermoeidheid
• spierpijn
• koorts
• misselijkheid en overgeven
• diarree
• pijnlijke en dikke lymfeklieren onder de oksel

Bij hart- en vaatpatiënten worden geen andere bijwerkingen verwacht. Bijwerkingen van vaccins zijn in de testfase naar voren gekomen. Ook na goedkeuring wordt goed in de gaten gehouden welke bijwerkingen optreden. 

Allergische reactie

Er zijn allergische reacties mogelijk op het vaccin. Daarom is er altijd medisch toezicht bij de vaccinatie. Als je eerder een ernstige allergische reactie hebt gehad op een stofje in het vaccin, word je niet gevaccineerd. 

Minder goede afweer

Heb je een sterk verminderde afweer? Overleg met je arts of je het vaccin mag krijgen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij ziekte of omdat je medicijnen gebruikt die de afweer onderdrukken.

Wanneer contact opnemen met je arts?

Neem direct contact op met een arts als je na vaccinatie last krijgt van: 

• kortademigheid
• ​pijn op de borst
• hartkloppingen
• zwelling in de benen
• aanhoudende buikpijn
• zware, voortdurende hoofdpijn of wazig zien
• kleine onderhuidse bloedingen elders dan rond de injectieplaats

Mensen met een donorhart

Extra aandacht is nodig voor mensen met een donorhart. De Nederlandse Transplantatie Stichting adviseert mensen met een donorhart om zich te laten vaccineren. Zij zijn een kwetsbare groep voor het coronavirus. Er zijn geen aanwijzingen dat vaccinatie bij hen tot extra problemen leidt. Wel is het goed om met de arts te overleggen en ook de timing te bespreken.

Mensen met Brugada-syndroom

Patiënten met het Brugada syndroom (en patiënten met een SCN5A mutatie) hebben voorrang op het vaccin vanwege hun risico bij koorts. Koorts kan bij deze aandoening soms leiden tot ernstige hartritmestoornissen. Het vaccin zelf kan óók koorts geven als bijwerking. Maar bij een corona-besmetting is de kans op hoge koorts veel groter. Daarom is het advies om je toch te laten vaccineren. Het is wel belangrijk dat je extra maatregelen neemt vanwege die kans op koorts. Vraag hierover advies bij je arts.

Mensen met het Lange-QT-syndroom (LQTS)

Mensen met LQTS kunnen zich gewoon laten vaccineren. Zij hebben geen voorrang, omdat er geen problemen worden verwacht na vaccinatie. Voor de zekerheid krijg je bij LQTS wel het advies om bij een gevoel van koorts na de vaccinatie de temperatuur goed in de gaten te houden. Het is goed om met je arts af te spreken wat je dan moet doen.

Ja, ook als je bloedverdunners gebruikt kun je in de meeste gevallen het vaccin krijgen. Bij het maken van de afspraak is het belangrijk om aan te geven dat je bloedverdunners gebruikt en welke soort.

Je hebt bij gebruik van bloedverdunners iets meer kans op een bloeding op de prikplek. Daarom moet de prikplek na afloop 2 minuten stevig worden dichtgedrukt. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die acetylsalicylzuur of clopidogrel (Plavix)) slikken. 

Er zijn extra adviezen bij gebruik van:

• Vitamine-K antagonisten (acenocoumarol en fenprocoumon/Marcoumar): INR-waarde moet stabiel zijn. Overleg met je arts of trombosedienst als de INR wisselend is. 
• DOAC (zoals rivaroxaban of edoxaban): De vaccinatie kan het beste plaats vinden vlak voordat je de volgende dosis moet nemen. Lukt dit niet? Wacht dan minimaal 6 uur na de laatste dosis met de vaccinatie. Als je naast een DOAC nog een ander antistollingsmiddel gebruikt, overleg dan met je arts. 

Stollingstoornissen

Overleg met de behandelend specialist bij: 

• Aangeboren stollingsstoornis; hemofilie, Z van Von Willebrand
• Trombopathie of trombopenie (aantal < 50 x 109/l)

Bij Factor-V-Leiden kun je gewoon gevaccineerd worden. 

Lees de uitgebreide informatie op de website van het RIVM 

De vaccins die op dit moment worden ingezet zijn die van Pfizer, Moderna, AstraZeneca en Janssen. Deze vaccins zijn goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Elk goedgekeurd vaccin is op tienduizenden mensen getest, waaronder ook ouderen en hart- en vaatpatiënten. Ook voor hen zijn de vaccins veilig. Sterker nog: juist voor hen is de extra bescherming van een vaccin erg belangrijk, omdat zij meer kans hebben om ernstig ziek te worden van het coronavirus.

Een geplande operatie onder volledige verdoving (bijvoorbeeld een bypass-  of omleidingsoperatie) kan een reden zijn om te wachten met de vaccinatie. Vaak wordt er minstens 48 uur tussen vaccinatie en operatie aangehouden. Zo voorkom je dat je last hebt van bijwerkingen en de operatie daardoor uitgesteld moet worden.

Als er niet gewacht kan worden met de operatie is dat niet erg. Er is geen bewijs dat de vaccinatie risico’s met zich meebrengt voor de ingreep. Het is dan alleen wel lastig voor de arts te bepalen welke klachten na een operatie te maken hebben met de ingreep zelf of een bijwerking is van de vaccinatie. Ná de operatie hoeft er niet gewacht te worden met vaccineren.

 

Er zijn gevallen gemeld van ontsteking van de hartspier (myocarditis) en het hartzakje (pericarditis) na vaccinatie tegen het coronavirus. De meldingen gaan met name over de vaccins van Pfizer en Moderna. Dit zijn zogenaamde mRNA-vaccins. 

Ontstekingen aan het hart zeer zeldzaam

Uit onderzoek blijkt dat na vaccinatie met Pfizer of Moderna in zeer zeldzame gevallen (minder dan 1 op de 10.000) myocarditis of pericarditis kan ontstaan. Als het ontstaat is dat meestal na de tweede prik en binnen 14 dagen na vaccinatie.

Of het ook door de vaccinatie komt is niet altijd vast te stellen. Een ontsteking aan het hart kan bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door een besmetting met een virus of bacterie. Het is zelfs zo dat er meer meldingen zijn van ontsteking aan het hart na besmetting met het coronavirus dan na vaccinatie.

Lopen jonge mannen/ jongens meer risico om een ontsteking aan het hart te krijgen na vaccinatie?

Van de weinige mensen die na vaccinatie een ontsteking aan het hart hebben gekregen, komt een ontsteking het meest voor bij jongvolwassen mannen. Ook voor deze leeftijdsgroep geldt dat het nog altijd minder vaak voorkomt na vaccinatie dan na besmetting met het coronavirus.

Is zo’n ontsteking aan het hart gevaarlijk?

Myocarditis of pericarditis gaat vaak vanzelf weer voorbij. De meeste patiënten herstellen er goed van. Een enkele keer kan zo'n ontsteking wel ernstig zijn en ervoor zorgen dat het hart het bloed niet meer goed kan rondpompen. Dit kan levensbedreigend zijn en moet behandeld worden.
 
Wanneer contact met je (huis)arts?

Krijg je na vaccinatie last van pijn op de borst, benauwdheid of hartkloppingen? Neem dan contact op je (huis)arts.

Lees meer over:

• myocarditis
• pericarditis